Deel 4: Fins Lapland
Door: Pascal
Blijf op de hoogte en volg Pascal en Marco
12 Februari 2011 | Finland, Helsinki
Vandaag zijn we met de sneeuwscooters naar een boerderijtje gereden waar een oudere man en vrouw wonen met hun rendieren. De man heette ons welkom met een grote grijns zonder tanden. Zijn vrouw stond trots naast hem. De gids vertaalde alles, want ze konden geen woord Engels. De rendieren stonden wat angstig naar ons te kijken, het zijn ondanks dat ze tam gemaakt zijn, nog altijd schuw.
De vrouw nam ons mee in de teepee, een moderne versie van houten balken en een plastic zijl. Binnen stonden bankjes van boomstammen met kleedjes van rendierhuid. In het midden maakte de vrouw een vuur, waarop ze zelfgemaakte bessensap warm maakte en deelde zelfgebakken koekjes met cloudberries uit. De vrouw begon te vertellen, terwijl de man de andere helft van de groep meenam het bos in.
Ze vertelde ons over de rendieren. Deze rendieren zijn speciaal getraind voor het trekken van sledes. De man heeft daar zijn hele leven al gewoond en de vrouw sinds ze getrouwd zijn. Ze hebben een heel groot stuk land of eigenlijk bos, waarop hun rendieren leven en hun kleine blokhutje staat.
Vroeger leefden ze met en van de rendieren, maar nu hebben ze een klein groepje rendieren getraind om toeristen rond te trekken door hun bos. Ze willen ons laten ons zien hoe men vroeger leefde in Lapland.
De mensen leefden zo’n 100 jaar geleden nog compleet afhankelijk van hun kudde. Als nomaden volgden ze hun route op zoek naar voedsel. Ze leefden in een teepee, een tent gemaakt van rendierhuid waarin ze sliepen, kookten en warm bleven bij het vuur. Ze sliepen onder dekens van rendierhuid en ook hun kleding was gemaakt van rendierhuid. Soms slachtten ze een rendier voor voedsel en heel soms dronken ze zelfs de melk van het dier. En de rendieren trokken hun sledes met spullen als ze verhuisden naar een nieuwe plek. De beesten waren dus heel erg belangrijk voor de Suomi, toen de sneeuwscooters nog niet uitgevonden waren. Nu nog steeds wel, maar vooral voor het vlees en de toeristenindustrie. Alle rendieren in Scandinavië zijn van iemand en er leven er nu ongeveer 220.000 in Finland.
Een rendier wordt 20 jaar oud en een vrouwtje krijgt een keer per jaar in mei een kalf. Ze is dan 7 maanden zwanger geweest. Wanneer het kalf een paar weken is, valt haar gewei af. In de zomer groeit het gewei bij de vrouwtjes weer aan en eten de rendieren zich vol om de winter te kunnen doorstaan. In de herfst is de bronstijd. De mannetjes vechten om de vrouwtjes, en na deze periode valt bij hun het gewei af, als ze het nog niet verloren zijn in de strijd. In de lente groeit het gewei weer aan. In de winter is er weinig voedsel voor de rendieren. Ze vinden wat basten van bomen, graven mos op van onder de sneeuw en als er een storm op steekt, valt er mos uit de bomen. Ze eten sneeuw om hun dorst te lessen. En dat merkten we tijdens het tochtje. De man nam ons mee naar de sledes ontdekte ons toe met rendierhuiden. Wat een grappige man, ik kon geen woord verstaan van wat hij zij, maar ik begreep hem wel, hij was echt heel lief!
De sledes zaten aan elkaar vast en de man ging voorop met zijn mooie rendier. Een stukje verder na een hek, maakte hij ons los. We waren in een groot bos zonder zichtbaar einde, vol met sneeuw en bomen die samen de mooiste kunstwerken en schilderijen vormden. Het was net als in Narnia. De rendieren volgden elkaar vanzelf, de slee kon ook niet uit het gevormde pad, want dat lag een halve meter lager dan de rest van de omgeving. Af en toe ontstond er een flinke ruimte tussen de man en ons en dan ging het rendier in galop erachter aan. Onder het lopen nam het rendier happen uit de sneeuw, omdat hij dorstig was of om af te koelen, legde de man later uit. Soms kwam het rendier achter ons zo dichtbij, dat we hem hoorden hijgen. Zijn adem blies hij tussen ons door, we konden het ruiken! We lagen natuurlijk dubbel van het lachen met Ine en Arie van wie het rendier zo'n slechte adem had... zie foto. Het was heel mooi, leuk om te doen, maar weer zoooo koud. Vooral omdat wij stilzaten in de slee, het was -26 en als je dan niet in beweging blijf wordt je vanzelf een sneeuwpop. We probeerden foto's en filmpjes te maken, maar dat was geen pretje. Je voelt gewoon je handen niet meer of het doet heel erg pijn... denk daar maar aan als je ze bekijkt, hihi! Zie ook de foto waarop het ijs in mijn wimpers hangt, ik had beter geen make-up op kunnen doen die dag.
Teruggekomen kregen we een visitekaartje van de man, een stukje hout waarop hij krullen had gesneden en waarmee je een vuur kan beginnen. Op de achterkant stond zijn naam en telefoonnummer. Hij zei lachend dat we hem altijd mochten bellen als we nog vragen hadden over de rendieren en dat hij heel goed zou luisteren naar de vraag. Er was alleen een probleem, want hij zou er helemaal niets van verstaan. Het was echt een lief stel!
We hadden afgesproken met Peter en Corne om ‘s avonds weer het noorderlicht te gaan zoeken. We zijn om half tien een eind de piste op gelopen. Een half uur, de berg op, door de sneeuw, in de snijdende noordoosten wind... brrr! Ik gaf het bijna op, maar ik wilde het zo graag nog een keer zien! We kwamen bij een van de restaurants op de piste, stil verlaten en donker. Buiten stonden bankjes en die hebben we naar de juiste plek gesleept, met zicht op het noorden, maar zo veel mogelijk uit de wind. En toen wachten... Peter vertelde over Zuid-Afrika, het leven, de corruptie en het verschil tussen wit en zwart. Er hing steeds een gloed boven de horizon die we goed in de gaten hielden. Ongeveer 25 minuten later sprong Corne op, daar kwam ze, aurora auralis! Ze was rood en groen en groeide. Wauw! Ze bleef maar dansen, niet zo fel als in de documentaires hoor, maar wel duidelijk aanwezig. Ik heb foto’s geprobeerd te maken. Ze werd weer rustig en de wind draaide naar het noorden, brrr heel koud! Corne en ik verzetten het bankje naar de deepsnow, om de hoek van de blokhut, terwijl de mannen slim stonden te analyseren hoe ze er uit zag. We gingen weer lekker warm van de adrenaline zitten, wachtend op een volgende uitbarsting. Ik weet niet hoe het echt genoemd wordt, maar zo ervaarde ik het. Peter maakte een berekening... hij tekende in de sneeuw en concludeerde dat ze om 23:05 weer te zien zou zijn... grappenmaker. Maar hij zat er niet ver naast met zijn fantasie, want om 23:10 danste ze weer door de lucht! Verticale strepen en horizontale gordijnen golfden door de hemel. Geweldig! Met een voldaan gevoel liepen we de piste uit, terug naar het hotel. Af en toe keken we achter ons en zagen haar dan nog steeds, ze leek maar niet moe te worden. Wij waren dat wel en heel koud geworden ook inmiddels, dus we zijn lekker gaan slapen.
Vrijdag: Toeristisch ijsvissen
Vanochtend werden we opgehaald om te gaan ijsvissen. We gingen met de bus naar de scooters en maakten een leuk tochtje met de scooters naar een groot meer. Nou ja, een grote witte vlakte, een dikke laag ijs van een meter dik, werd bedekt door een dikke laag sneeuw. Bij de bomengrens stond een grote blokhut met ervoor een vuur en op het ijs een groep van ik gok 25 Nederlandse vrouwen die voor hun baas mochten gaan kijken hoe de toeristen hier vermaakt worden. Zij waren net klaar met vissen en wij waren de volgende groep die mochten proberen een visje te vangen.
Leuk was wel dat we zelf een gat mochten boren in het ijs, dus Marco gooide al zijn krachten in de strijd en ik filmde, hihi. Daar stonden we dan, met mini-hengeltjes te hopen op een vis. Ze vertelden dat er wel degelijk vis zwemt en gevangen wordt. Ze zetten ze in het voorjaar uit, zodat wij ze misschien vangen in de winter. Er was natuurlijk geen vis die hapte, maar wij werden steeds meliger. Ik ben er bij gaan liggen.
De Lappi’s houden in mei wedstrijden ijsvissen. Dan is het ijs het dikst, net voor het smelten gaat en de vissen het grootst. De winnaar kan bijvoorbeeld een sneeuwscooter of reis naar de Bahama’s winnen!Veel competitie dus en wij proefden er even aan. Na het vissen kropen we met zijn allen bij het vuur en de gids roosterde worsten, Fins brood en hapjes voor ons. Lekker hoor, en genoeg om ons energie te geven om op te warmen en weer terug te scooteren.
‘s Avonds zijn we lekker à la carte gaan eten, heerlijk mals vlees hebben ze hier. Ze bediening is niet erg ervaren en we moesten behoorlijk lang wachten, maar dat heeft ook wel weer zijn charme. Na een heleboel geklets met iedereen zijn we voor het laatst ons warme bedje in gekropen, morgen slapen we in het ijshotel.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley